Jeroen van der Ploeg

LEERKRACHT L10
 
“Ik wil het voor de kinderen op onze school steeds een beetje beter maken”
 
Stel, je bent happy met je huidige baan, maar dan lees je op een dag een artikel in de krant over een school in Tilburg Noord. Je wordt getriggerd door het verhaal en ontdekt dat de directeur van de school de echtgenoot is van een collega. Je gaat in gesprek en maakt bewust de overstap van je ‘middenklasse’ buurtschool in Breda naar de veelkleurige uitdagingen op De Lochtenbergh van Mondiaen. Dan kun je spreken van een gemotiveerde keuze. Dit is het verhaal van Jeroen. Een gedreven leerkracht die vóór alles ernaar streeft om kinderen een zo goed mogelijke basis te bieden voor het leven.
 
 
Wereld van verschil
Jeroen: ‘Ik heb eerder gewerkt op de Wegwijzer in Teteringen. Tijdens het thuisonderwijs zaten alle kinderen elke dag stipt op tijd voor het scherm en hadden ze een ontbijtje op. Op de school waar ik nu werk, was nauwelijks de helft van de kinderen ’s ochtends present voor de online lessen en had een even groot deel nog niets gegeten. Dat is geen eerlijke vergelijking, maar het zegt wel iets over het contrast tussen de scholen. Ook de volkswijk in Breda waar ik woonde, is veel minder complex dan Tilburg Noord. Maar met al die verschillen in achtergrond blijven het voor mij gewoon allemaal kinderen, met hun vreugde en verdrietjes, met hun uitgelaten verwondering, met hun behoefte aan liefde en aandacht. Ik besef dat ik als onderwijzer niets kan doen aan maatschappelijke ongelijkheid, maar ik kan er wel voor zorgen dat kinderen maximaal zijn toegerust voor later. Ik vind het niet fair dat er vaak lage verwachtingen worden gekoppeld aan de buurt waarin kinderen opgroeien. Daar is geen enkele reden toe. Sterker nog, ik vind dat we met elkaar verplicht zijn om ons juist voor deze kinderen extra in te zetten. Een sterke basis in taal en rekenen bieden helpt daarbij.
 
Levenslessen
Kinderen hebben veel talenten die pas gaandeweg duidelijk worden. Een goede leraar herkent die talenten en kan ervoor zorgen dat ze tot bloei kunnen komen. Soms is het nodig om het kinderen juist niet te gemakkelijk te maken, maar om ze uit te dagen en te testen. Ik kan uit eigen ervaring zeggen dat ik die lessen zelf thuis ook kreeg. Ik zat op school in Princenhage, waar het allemaal heel dorps en gereguleerd was. Ik heb een heel fijne jeugd gehad, maar mijn vader die 15 jaar ouder is dan mijn moeder, was wel best streng. Mijn best doen was niet goed genoeg, zeg maar. Hij vond dat het altijd beter kon. Dat was niet altijd gemakkelijk, maar het heeft me wel iets gebracht.
Ik heb geleerd om door te zetten en geduld te hebben. Ik kon tegen een stootje wist hoe ik me in verschillende situaties moest gedragen. Wat ik meekreeg vanuit mijn opvoeding was dat het goed is om niet teveel op de voorgrond te treden. Tolerantie en bescheidenheid zijn voor mij belangrijk. Maar wat ik ook meekreeg was het vertrouwen dat het altijd wel goed komt, hoeveel er ook tegenzit. Ik kan goed relativeren, blijf meestal heel rustig en weet goed te laveren tussen obstakels die zich aandienen. De zwaarste levensles is wel het overlijden van een van onze kinderen. Dat is een onnoemelijk verlies, waarmee je uiteindelijk zult moeten leren leven. Het heeft mij nog meer gesterkt in de overtuiging dat  ik voor kinderen een verschil wil maken. En het heeft ervoor gezorgd dat ik geen tijd verspil met om zaken heen draaien.
 
Inspelen op wat er is
Ook wat lastig is om te horen, moet gezegd worden. Dat weten de kinderen in mijn groep inmiddels. En ook de ouders. Als ik iemand aanspreek op gedrag, is dat vanuit de wens om met elkaar verder te komen. Op de momenten dat je moeite moet doen, leer je het meest. Dat is op het moment zelf misschien even lastig, maar hopelijk ervaren kinderen later wat het oplevert. Prikkelen om tot leren te komen is éen kant van de medaille. Net zo belangrijk is ondersteuning en vertrouwen bieden. Bij mij in de klas kun je op het ene moment een stevige weerstand zien en het volgende moment schakelt dat net zo soepel door naar rustig samenwerken. Het is de manier waarop je met situaties omgaat. Een kind dat telkens de lessen verstoorde, maakte ik op een dag tot ‘chef potloden’, verantwoordelijk voor het slijpen van alle potloden van de klasgenootjes. Die verantwoordelijkheid deed hem groeien, gaf hem vertrouwen en vanaf dat moment deed hij gewoon prima mee met de rest. Wil je vliegen vangen, dan moet je stroop smeren, zei mijn moeder altijd. Dat werkt dus ook in klassenmanagement zo.
 
 
 
 
 
Samen ontdekken
Je moet niet te veel regels in een school hebben, maar de nummer 1 regel voor mij is wel: je gedraagt je. Ik had op de andere school een keer een kleuter die met stoelen gooide. Ze brak de tent af. Op dat moment tilde ik haar op en zette haar op de gang of in de materiaalkast. En dan belde ik haar vader op. Ik zei dan; je hebt een lieve dochter maar ze gedraagt zich niet. Na een paar dagen was ze weer rustig. De kunst is om niet te vechten, maar samen te bouwen. Hoe speelser, hoe beter.
 
Dat geldt trouwens ook voor het thema samen het verschil maken. Als je er naar op zoek gaat, vind je tal van voorbeelden om aantrekkelijke lessen te maken waarbij je de methode helemaal niet nodig hebt. Ik had voor Sinterklaas een keer een plattegrond van de school gebruikt waarop ik kruisjes had gezet voor de vindplaatsen van de kadootjes. Je kunt oudere kinderen zelf een puzzeltocht laten maken of je laat ze de belijning van het voetbalveld opmeten. Ontdekkend leren zou niet beperkt moeten blijven tot kleuters wat mij betreft. Ik krijg op deze school de ruimte om dit soort lessen te ontwerpen. Om buiten de kaders te denken. Ik heb ontdekt dat kinderen ook veel meer leren door beleving en verhalen dan door vragen in een boek te beantwoorden. Ze onthouden dan veel beter waar een les over gaat.
 
Liefdevol grenzen stellen
Als kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan, wil ik dat ze de mentaliteit hebben om hun best te doen, dat ze beseffen dat je moeite moet doen om iets te bereiken. Ik hoop dat kinderen mij straks herinneren als iemand die hen gezien heeft in wie ze zijn en die het beste in hen naar boven heeft gehaald. Dat ze beseffen dat ik ze met liefde zo nu en dan achter het behang wilde plakken ;-)  Het is net zo belangrijk dat je grenzen stelt als dat je relaties bouwt in de klas. Kinderen moeten voor je willen werken. Het mag best een beetje schuren, maar kinderen moeten ook ervaren dat je hen de wereld gunt. Ik ben een gelukkig mens als ik erin slaag om het voor kinderen steeds een beetje beter te maken.